مؤثرترین مربى در روح و جان کودکان

یکى از رمزهاى موفقیت در هر کارى، استفاده از تجربه کسانى است که قبلا در آن کار زحماتى کشیده و نتایج‏خوبى گرفته‏اند . براى موفقیت‏ بیشتر در کلاسدارى براى کودکان و نوجوانان و جوانان نیز مى‏توان از تجربه‏هاى دیگران استفاده کرد . آنچه در ذیل مى‏آید حاصل تجربه کلاسدارى مربیان موفق است که به صورت توصیه ‏هایى به مربیان محترم تقدیم مى‏گردد .

معنویت 

مؤثرترین مربى در روح و جان کودکان و نوجوانان با معنویت‏ترین آنها است. پس:

1 - توکل بر خداوند و توسل به معصومین‏علیهم السلام بویژه حضرت فاطمه زهراعلیها السلام و حضرت مهدى‏علیه السلام را فراموش نکنیم .  

موارد مطروحه نظر به خصوصیات روحی و روانی دانش آموزان است در دنباله این مبحث باز هم به این موضوع خواهیم پرداخت.  

2 - با کودکان و نوجوانان رابطه معنوى و روحى داشته باشیم; لازمه این رابطه معنوى، نگرش به آنان به عنوان بندگان خداست .

3 - با نام خدا درس را شروع کنیم و بعد از آن، حمد خدا و درود بر پیامبر گرامى اسلام‏صلى الله علیه وآله و ائمه معصومین‏علیهم السلام را فراموش نکنیم .

4 - پیش از هر دوره کلاسدارى - در ماه رمضان یا تابستان - دو رکعت نماز بخوانیم و از خدا بخواهیم که ما را در تدریس و هدایت مخاطبین موفق بدارد .

5 - به ارزشها و آرمانها و اصول اسلامى متعهد و مقید باشیم .

6 - حتى‏الامکان با وضو و طهارت وارد کلاس شویم .

7 - کار تربیتى با کودکان و نوجوانان را وظیفه شرعى بدانیم نه یک شغل معمولى و به کار خویش بعنوان یک کار معنوى ایمان و اعتقاد قلبى داشته باشیم .

8 - از احادیث صحیح و معتبرى - که مباحث اخلاقى و معنوى را بیان مى‏کنند - در تدریس خود استفاده کنیم .

9 - در صورتى که کلاس ما غیر از آموزش قرآن بود، پیش از تدریس، آیه‏اى از قرآن و یا حدیثى از معصومین‏علیهم السلام را بخوانیم .

10 - حتى الامکان با یاد ابا عبدالله الحسین‏علیه السلام سخنرانى خود را پایان دهیم .

11 - پس از پایان یک دوره یا ترم یا ماه رمضان و تابستان، دو رکعت نماز شکر بخوانیم .

21 - با دعا درس را به پایان برسانیم .

13 - از طریق انس با قرآن و عترت، نور معنویت را از قرآن و احادیث ائمه‏علیهم السلام گرفته و در قلب شاگردان بتابانیم .

محبوبیت  

 امام على‏علیه السلام: «ثلاث یوجبن المحبة; حسن الخلق و حسن الرفق و التواضع; ⁽¹⁾ سه خصلت موجب محبت مى‏شود: خوشخویى، مهربانى و فروتنى .»

محبوبیت استاد نزد کودکان و نوجوانان، اولین شرط تاثیرگذارى او بر آنان است . وجود علاقه و محبت میان استاد و شاگرد نیز تا حد زیادى به میزان رعایت عدل و انصاف از طرف مربى بستگى دارد . البته از آنجا که شاگردان، هم از نظر جسمى و هم از نظر روحى و روانى با یکدیگر متفاوتند، در حل مشکلات روحى آنان نیز باید متفاوت برخورد کرد، پس:

1 - تفاوتهاى فردى کودکان و نوجوانان را بشناسیم و با هر یک از آنها با توجه به شرایط روحى و جسمى، رفتارى مناسب داشته باشیم .

2 - نسبت‏به همه شاگردان، روحیه عفو و اغماض و ارفاق داشته باشیم و حتى‏الامکان عذر آنان را بپذیریم .

3 - رازدار و محرم اسرار شاگردان خود باشیم .

4 - براى کودکان، نوجوانان و جوانان، مشاور خوبى باشیم .

5 - از بکارگیرى کلمه «من‏» در حد امکان خوددارى کنیم .

6 - نام اشخاص را کمتر و در حد ضرورت ذکر کنیم .

7 - تلاش کنیم بیش از مدرس بودن مربى دلسوزى باشیم .

8 - شاگردان را هرگز به خود وابسته نکنیم .

9 - در مقابل شاگردان از زحمات اساتید خود و از فعالیت دیگران قدردانى و تشکر کنیم .

10 - هرگز رفتار غلط شاگردان را به منزله توهین به شخص خود تلقى نکنیم .

11 - زود عصبانى نشویم و بطور کلى از عصبانیت پرهیز کنیم .

12 - هرگز کودک و نوجوان متخلف را به عذرخواهى از خود مجبور نکنیم .

13 - سعى کنیم شرایط روحى شاگرد را درک کرده، و به احساسات او احترام بگذاریم .

14 - در هنگام نام بردن یا پاک کردن نام علماء و شخصیتهاى اسلامى و دینى از روى تخته، احترام به آنان را فراموش نکنیم .

15 - ظرفیت روحى و استقامت در برابر مشکلات را در شاگردان تقویت کنیم .

آمادگى روحى

امام على‏علیه السلام: «کن لینا من غیر ضعف و شدیدا من غیر عنف; ⁽²⁾ نرم خو باش بدون ضعف و قاطع باش بدون زور گوئى .»

به تجربه ثابت‏شده است که انتقال پیامهاى تربیتى به کودکان، نوجوانان و جوانان نیازمند انرژى و روحیه بالائى است . چنانچه استاد با روحیه خوب خود بتواند روحیه شاگردان را حفظ کرده و حتى تقویت نماید، بیشتر مى‏تواند بر آنان تاثیر گذارد، پس:

1 - کاملا بر بحث‏خود مسلط باشید تا با نشاط روحى و عاطفى تدریس کنید .

2 - با خوشرویى و نرمخویى تدریس کنید و چهره بشاش داشته باشید .

3 - در هنگام کسالت و غم و اندوه، براى تدریس در کلاس حاضر نشوید .

4 - سعى کنید براى ایجاد آمادگى روحى بیشتر در مخاطبان و جذابیت درس، احساسات و عواطف را برانگیزانید .

5 - در تدریس شور داشته باشید تا بتوانید شور آفرینى کنید . اگر مى‏خواهید چنین باشید باید به گفته‏هاى خود ایمان داشته باشید .

6 - تا مى‏توانید هنگام تدریس جوش نزنید و حرص نخورید .

7 - ثبات روحى و عاطفى داشته باشید .

8 - در هنگام عصبانیت و یا خواب آلودگى خود و یا شاگردان، تدریس نکنید، مگر اینکه آن را بر طرف نمایید .

9 - این نکته را فراموش نکنید که حتما باید خونسرد باشید، البته طورى رفتار نکنید که شاگردان احساس کنند مورد توجه شما نیستند .

10 - مواظب باشید احساسات و عواطف کودکان و نوجوانان را جریحه‏دار نکنید .

11 - هنگام تدریس اضطراب و نگرانى نداشته باشید .

12 - سعى کنید در مکان درس خود فضاى عاطفى به وجود آورید .

13 - مشکلات و ناهماهنگیهاى محیط آموزشى خود را طورى بیان نکنید که شاگردان نسبت‏به کلاس و درس شما دلسرد شوند .

14 - تدریس - بخصوص در ایام تعطیلى مدارس - نیازمند تفریح است . هم براى کودکان و نوجوانان و هم براى خود، به آن توجه کنید .

نوشته شده توسط رایتر